Wat is geld waard? Een hoopgevend perspectief

Met geld kunt u goede en onzinnige dingen doen. Dit is voor te stellen in een schaalverdeling.

Het meest goede wat er met geld te doen is, is mogelijk zoiets als het slim investeren in ontwikkelingswerk en dat is bijvoorbeeld het investeren in opvoeding van kinderen in ontwikkelingslanden en geld beschikbaar maken voor microkredieten. Als kinderen met een goede opleiding en gezond opgroeien krijgen ze een kans op een menswaardig leven en vormen ze later de motor van hun economie. Wat kost dit? €300,- per jaar voor een kind, bij bijvoorbeeld www.dorcas.nl.

Aan de onzinnigste kant van de schaal is er te denken aan een vakantie naar Zuid Amerika, de nieuwste en duurste mode kopen, spullen kopen die je echt niet nodig hebt, etc. Over het algemeen zijn de doelen van deze uitgaven veel goedkoper en beter te bereiken en wegen de kosten niet op tegen de baten. Als u honderd euro heeft, kunt u die dus goed en slecht besteden; maar hoe is dat af te wegen?

Interessant perspectief: Doordat geld op verschillende plekken in de wereld verschillende waardes heeft, kan geld wat in het rijke Westen een beetje goed kan doen, heel veel goed doen in ontwikkelingslanden. Een pak melk in Nederland is het dagloon van iemand in India. Dit biedt geweldige kansen en ethische verplichtingen.

Het is normaal gedrag om je als mens te vestigen in een maatschappij. Iedereen neemt elkaars gebruiken over met hier en daar verschillen. Zodra men een verschil aanwijst, dan definieert men dat vaak ten opzichte van elkaar. 'Ik ben duurzaam bezig, want ik heb groene stroom, koop duurzaam in enz.' terwijl zijn/haar ecologische voetstap nog prima 4 keer te groot kan zijn en nog steeds behoorlijk beroerde invloed op het geheel heeft. Wat is dan het juiste perspectief, het perspectief van het beter doen dan anderen, of het perspectief dat je meer verbruikt dan dat je toevoegt.

Dit is de beroemde vergelijking van de kikker in een pan water die langzaamaan verhit wordt. De kikker heeft het niet door en sterft uiteindelijk door de hitte. Als een kikker echter in een bak met heet water springt, dan springt het er direct weer uit. Hij heeft door dat er iets niet in de haak is. Zo is het ook met geld: We hebben als (christenen in de) maatschappij gedrag ontwikkeld waar iets raars mee is, maar we hebben het nauwelijks meer door. We zien als christenen enkel dat we het een beetje beter doen dan anderen. Laten we het gedrag van christenen met geld vanuit een ander perspectief bekijken.

Wat zijn elementen in het christelijk denkkader?

- Heb je naaste lief als jezelf

- Mat 19v21: Jezus antwoordde hem: ‘Als je volmaakt wilt zijn, ga dan naar huis, verkoop alles wat je bezit en geef de opbrengst aan de armen; dan zul je een schat in de hemel bezitten. Kom daarna terug en volg mij.’

- Israël werd opgeroepen een tiende af te staan van allerlei opbrengsten.

- Geld is de wortel van het kwaad

- Jezus Christus moet Heer zijn over je portemonnee, aldus Reinier Sonneveld

- Ef 4v20: Maar gij geheel anders: gij hebt Christus leren kennen.

Christenen geven meer aan goede doelen dan veel niet christenen. Hartstikke goed! Maar het andere perspectief: Westerse Christenen leven in zeer veel luxe en zijn maar nauwelijks bereid grote offers te brengen die mensen aan de andere kant van de wereld veel goed doen. Een kleiner huis, geen auto, minder dure kleding zijn kleine offers t.o.v. die tientallen kinderen die eten krijgen, naar school kunnen gaan en een leven kunnen opbouwen vanuit de goot.

Is het dan een goed idee dat iedereen alles verkoopt en doneert naar Afrika? Niet helemaal volgens mij, om twee redenen. Ten eerste werd er vroeger aan Israël gevraagd om tienden te geven en niet om alles geheel te verdelen. Ik proef hier een bepaalde ontspannenheid in. Het is echter wel zo dat alles verkopen en weggeven als het ultiem goede wordt aangegeven.

Daarnaast zorgt een bepaalde levensstandaard voor de mogelijkheid om veel goede dingen te doen. Het geld voor ontwikkelingswerk moet wel verdiend kunnen blijven worden en de maatschappij moet wel op gang blijven. Het helpt de productiviteit om af en toe een vakantie te hebben, tijd en geld steekt in persoonlijke ontwikkeling zoals een studie. En het is wel zo prettig als je niet in een jutte onderbroek rond hoeft te lopen. Er geld in zeker mate: 'Gij zult genieten'.

Maar daartegenover staat dat een vakantie naar Zuid Amerika, een dikke auto, vette pc en groot huis geen enkel doel meer dient behalve materiële behoeftebevrediging. Je wordt er niet gelukkiger van en je schaadt het gebod van je naaste liefhebben als jezelf. Als het geld van je vakantie ervoor had kunnen zorgen dat er een kind zijn hele leven naar school zou zijn gegaan, dan getuigt het van egoïsme om alsnog die vakantie zo ver weg te boeken.

Dit klinkt misschien radicaal, maar liefde voor naaste gaat nog verder dan dat en dat beschrijf ik met een voorbeeld. Moeder Theresa liep aan het einde van haar leven nogal mank. Hoe kwam dit? Het klooster waar ze werkte leefde van giften. Er werden zo ook tweede hands (of eigenlijk tweede voets) schoenen verzamelt. Zij koos vanuit die stapel altijd het slechtste paar en ging daar op lopen. Ze wide zo graag de minste zijn, dat ze er mank van is gaan lopen.

Als Westerse christenen doen we meer voor de mensen om ons heen; maar we kijken niet goed wat we allemaal zouden kúnnen bereiken zodra we geld, goederen en tijd af gaan staan wat wel merkbaar is in ons leven. We moeten dus niet kijken vanuit het perspectief dat we het beter doen dan andere Westeringen, maar vanuit het perspectief van het zien van de mogelijkheden die we hebben om onze naasten een menswaardig leven te kunnen laten lijden. Offer van eigen luxe, voor het goede van velen. (Overigens is het gevoel van goed doen voor andere een belangrijke factor van het krijgen van geluk voor jezelf.)

Maar wat moet er gebeuren met deze gedachten? Wat kunnen we doen? Onder andere dit:

Denk bij uw uitgaven na waar geld het meeste waard is, bijvoorbeeld dat een kind in een ontwikkelingsland slechts €300,- per jaar nodig heeft om een menswaardig leven op te bouwen, inclusief dat van zijn/haar omgeving. Dan zal blijken dat veel uitgaven toch niet echt nodig zijn en veel lager kunnen zijn.

Wat is het toch een prachtige wereld dat je met een paar honderd euro het leven van iemand volledig kan veranderen! Laten we dit beseffen en zo veel mogelijk gebruik van maken. Zeg maar: 'Dag groot huis en hallo 10 kindjes in de klas!'

Lezing Jeroen vd Veer

Jeroen vd Veer gaf een lunchlezing op de TU over duurzaamheid. Dit is een samenvatting van zijn belangrijkste uitspraken.

In 2050 is alles dubbel. Dubbel energieverbruik en dubbel grondstofverbruik, en er is een grotere middenklasse. Daarom zijn er grote uitdagingen.

Een van de grote problemen is dat je zelf niet de nadelen ondervindt van je gedrag, maar mensen op een andere plek in een andere tijd wel. Probleem hierdoor is: Duurdere goederen verkopen niet (Pura). Hier was nog een reactie op van Marijn dat dit door communicatie komt. Veer wist hier geen overtuigend antwoord op te geven.

Voor auto's moet 1 op 30 haalbaar zijn. 1 op 20 is echt minimumgrens voor de toekomst. Record is nu 1 op 3500 km. (!)

Is de situatie hopeloos? Nee, het tegendeel.

1. Mensen zijn geïnteresseerd als ze hun duurzaamheid kunnen laten zien: Prius, bedrijfsprofilatie.

2. Langdurig showen levert kantelpunt op: Spaarlampen

3. Overheid moet standaarden zetten op b.v. auto's. De kunst is strenge standaarden op lange termijn te zetten. Dit levert een gamechange op en dat vinden bedrijven prima en een uitdaging om de beste daarin te worden.

4. Tijdens de productiefase kan rekening gehouden worden met de afbraak van een bep. product.

Wat doet Shell?

- Shell heeft al 10 jaar een CO2 penalty in zn fabrieken.

- Shell produceert minder CO2 dan zn concurenten

- Shell staat in de dow sustainability index

- Well to wheel denken. Volgens vd Veer gebeurt dit niet in de politiek, getuigen ethanol en elektrische auto. Vanuit de kennis die ik heb over de elektrische auto sloeg hij zwaar de plank mis, wat behoorlijk stuitend is; het blijft een olieman ondanks zijn vriendelijk overkomen.

De Staat moet standaarden zetten op internationaal niveau. Hiermee zet de staat de spelregels en is Shell een speler. als speler kun je de regels niet veranderen, dan ga je failliet.

Vd Veer is een optimist over de technische toekomst. Op korte termijn levert techniek problemen en op lange termijn is het je vriend. Hij is ervan overtuigt dat we over 50 jaar oplossingen hebben gevonden waar we nu nog niet aan gedacht hebben.

Al met al een interessante lezing. Vd Veer heeft zijn verhaal op orde, maar het blijft een Shellman met belangen. Dat is helder. Shell lijkt de beste van de slechte.

Lees dit niet! Dit is niet voor u bedoelt!

Waarde lezer,

Dit blog is eigenlijk helemaal niet voor u bedoelt, maar slechts voor mijzelf. Ik heb ook helemaal niet het idee dat iemand dit lezen gaat en dat is prima. Maar nu u dit leest, is dat in ieder geval niet uitgekomen en nu u er toch bent heet ik u van welkom. Ik zal u uitleggen waarom ik een blog ga bijhouden.

Vaak zitten mensen vol met allemaal ideeën en plannen. Sommige onzinnig, sommige bijzonder zinnig. Andere ideeën zijn heel plezierig, lollig, en onderhoudend. Hoe dan ook: Veel van deze ideeën gaan eer verloren in de vergetelheid. Ze raken simpelweg niet hard genoeg ingebrand in de hersenen. Hersens vinden het lekker als ideeën concreet worden uitgewerkt. Deze gedachte vormt de eerste reden voor dit blog.

De tweede rede is dat het terughalen van oude gedachten eenvoudig gaat. Er vormt zich een ratjetoe van gedachten waar allicht lijnen in te ontdekken zijn, of later nog eens van pas komen.

De derde reden is dat ik via deze weg mijzelf ertoe aanstuur om vage of losse gedachten te concretiseren en daarmee de waarde ervan doe toenemen. Het prikkelt tot groei.

'Waarom moet dit dan via een openbaar blog?', zult u wellicht denken? Wel, met het idee van mogelijke lezers in het achterhoofd wil ik iets meer structuur in mijn teksten aanbrengen en voel ik meer motivatie om er iets moois van te maken. Ik doe dit immers onder eigen naam en dit blog zal waarschijnlijk opdoemen als mijn naam gegoogled wordt. Dus ik kan niet met rommel aankomen, want wat je op internet achterlaat kan altijd ergens zomaar weer opdoemen.

Al met al een aardig experiment, dit blog. Als u mijn gedachten gaat volgen, nodig ik u van harte uit om reacties te geven en met me mee te denken. Als we samen groeien, dan ontstaat er synergie. En dat is volgens de kenners een mooi fenomeen ;).

Dan nog over de inhoud en de stijl: De onderwerpen van dit blog zullen gaan over de maatschappij, het leven, politiek, geloof, persoonlijke groei, mooie lezingen, boeken en ideeën van anderen en enthousiaste plannen voor het een en ander.

De stijl zal enigszins los en ongepolijst zijn. U bent namelijk toch een van de weinige lezers ;).

Een vriendelijke groet,

Johan Slobbe