Het meest goede wat er met geld te doen is, is mogelijk zoiets als het slim investeren in ontwikkelingswerk en dat is bijvoorbeeld het investeren in opvoeding van kinderen in ontwikkelingslanden en geld beschikbaar maken voor microkredieten. Als kinderen met een goede opleiding en gezond opgroeien krijgen ze een kans op een menswaardig leven en vormen ze later de motor van hun economie. Wat kost dit? €300,- per jaar voor een kind, bij bijvoorbeeld www.dorcas.nl.
Aan de onzinnigste kant van de schaal is er te denken aan een vakantie naar Zuid Amerika, de nieuwste en duurste mode kopen, spullen kopen die je echt niet nodig hebt, etc. Over het algemeen zijn de doelen van deze uitgaven veel goedkoper en beter te bereiken en wegen de kosten niet op tegen de baten. Als u honderd euro heeft, kunt u die dus goed en slecht besteden; maar hoe is dat af te wegen?
Interessant perspectief: Doordat geld op verschillende plekken in de wereld verschillende waardes heeft, kan geld wat in het rijke Westen een beetje goed kan doen, heel veel goed doen in ontwikkelingslanden. Een pak melk in Nederland is het dagloon van iemand in India. Dit biedt geweldige kansen en ethische verplichtingen.
Het is normaal gedrag om je als mens te vestigen in een maatschappij. Iedereen neemt elkaars gebruiken over met hier en daar verschillen. Zodra men een verschil aanwijst, dan definieert men dat vaak ten opzichte van elkaar. 'Ik ben duurzaam bezig, want ik heb groene stroom, koop duurzaam in enz.' terwijl zijn/haar ecologische voetstap nog prima 4 keer te groot kan zijn en nog steeds behoorlijk beroerde invloed op het geheel heeft. Wat is dan het juiste perspectief, het perspectief van het beter doen dan anderen, of het perspectief dat je meer verbruikt dan dat je toevoegt.
Dit is de beroemde vergelijking van de kikker in een pan water die langzaamaan verhit wordt. De kikker heeft het niet door en sterft uiteindelijk door de hitte. Als een kikker echter in een bak met heet water springt, dan springt het er direct weer uit. Hij heeft door dat er iets niet in de haak is. Zo is het ook met geld: We hebben als (christenen in de) maatschappij gedrag ontwikkeld waar iets raars mee is, maar we hebben het nauwelijks meer door. We zien als christenen enkel dat we het een beetje beter doen dan anderen. Laten we het gedrag van christenen met geld vanuit een ander perspectief bekijken.
Wat zijn elementen in het christelijk denkkader?
- Heb je naaste lief als jezelf
- Mat 19v21: Jezus antwoordde hem: ‘Als je volmaakt wilt zijn, ga dan naar huis, verkoop alles wat je bezit en geef de opbrengst aan de armen; dan zul je een schat in de hemel bezitten. Kom daarna terug en volg mij.’
- Israël werd opgeroepen een tiende af te staan van allerlei opbrengsten.
- Geld is de wortel van het kwaad
- Jezus Christus moet Heer zijn over je portemonnee, aldus Reinier Sonneveld
- Ef 4v20: Maar gij geheel anders: gij hebt Christus leren kennen.
Christenen geven meer aan goede doelen dan veel niet christenen. Hartstikke goed! Maar het andere perspectief: Westerse Christenen leven in zeer veel luxe en zijn maar nauwelijks bereid grote offers te brengen die mensen aan de andere kant van de wereld veel goed doen. Een kleiner huis, geen auto, minder dure kleding zijn kleine offers t.o.v. die tientallen kinderen die eten krijgen, naar school kunnen gaan en een leven kunnen opbouwen vanuit de goot.
Is het dan een goed idee dat iedereen alles verkoopt en doneert naar Afrika? Niet helemaal volgens mij, om twee redenen. Ten eerste werd er vroeger aan Israël gevraagd om tienden te geven en niet om alles geheel te verdelen. Ik proef hier een bepaalde ontspannenheid in. Het is echter wel zo dat alles verkopen en weggeven als het ultiem goede wordt aangegeven.
Daarnaast zorgt een bepaalde levensstandaard voor de mogelijkheid om veel goede dingen te doen. Het geld voor ontwikkelingswerk moet wel verdiend kunnen blijven worden en de maatschappij moet wel op gang blijven. Het helpt de productiviteit om af en toe een vakantie te hebben, tijd en geld steekt in persoonlijke ontwikkeling zoals een studie. En het is wel zo prettig als je niet in een jutte onderbroek rond hoeft te lopen. Er geld in zeker mate: 'Gij zult genieten'.
Maar daartegenover staat dat een vakantie naar Zuid Amerika, een dikke auto, vette pc en groot huis geen enkel doel meer dient behalve materiële behoeftebevrediging. Je wordt er niet gelukkiger van en je schaadt het gebod van je naaste liefhebben als jezelf. Als het geld van je vakantie ervoor had kunnen zorgen dat er een kind zijn hele leven naar school zou zijn gegaan, dan getuigt het van egoïsme om alsnog die vakantie zo ver weg te boeken.
Dit klinkt misschien radicaal, maar liefde voor naaste gaat nog verder dan dat en dat beschrijf ik met een voorbeeld. Moeder Theresa liep aan het einde van haar leven nogal mank. Hoe kwam dit? Het klooster waar ze werkte leefde van giften. Er werden zo ook tweede hands (of eigenlijk tweede voets) schoenen verzamelt. Zij koos vanuit die stapel altijd het slechtste paar en ging daar op lopen. Ze wide zo graag de minste zijn, dat ze er mank van is gaan lopen.
Als Westerse christenen doen we meer voor de mensen om ons heen; maar we kijken niet goed wat we allemaal zouden kúnnen bereiken zodra we geld, goederen en tijd af gaan staan wat wel merkbaar is in ons leven. We moeten dus niet kijken vanuit het perspectief dat we het beter doen dan andere Westeringen, maar vanuit het perspectief van het zien van de mogelijkheden die we hebben om onze naasten een menswaardig leven te kunnen laten lijden. Offer van eigen luxe, voor het goede van velen. (Overigens is het gevoel van goed doen voor andere een belangrijke factor van het krijgen van geluk voor jezelf.)
Maar wat moet er gebeuren met deze gedachten? Wat kunnen we doen? Onder andere dit:
Denk bij uw uitgaven na waar geld het meeste waard is, bijvoorbeeld dat een kind in een ontwikkelingsland slechts €300,- per jaar nodig heeft om een menswaardig leven op te bouwen, inclusief dat van zijn/haar omgeving. Dan zal blijken dat veel uitgaven toch niet echt nodig zijn en veel lager kunnen zijn.
Wat is het toch een prachtige wereld dat je met een paar honderd euro het leven van iemand volledig kan veranderen! Laten we dit beseffen en zo veel mogelijk gebruik van maken. Zeg maar: 'Dag groot huis en hallo 10 kindjes in de klas!'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten